Gresk antikk litteratur

Grekerane var veldig tidleg ute med å skrive lengre tekster. Ein av dei størte forfattarane i det antikke Hellas var Homer (gresk Homēros / Ὅμηρος ) som levde for rundt 2800 år sidan. Han skriev dei to eposa Illiaden og Odysseen. Eg skal ta for meg Illiaden seinare i denne artikkelen.

Vi veit ikkje sikkert om Homer var én verkeleg person, eller om han egentlig var ei samling av fleire. Men det vi veit er at han skreiv lengre eposer (forteljande tekster). I følge greske legender var Homer en blind aoid (sangar) som mest sansynelig levde i Vesleasia (Tyrkia).

Illiaden er eit epos om ei hending i den trojanske krigen. Handlinga startar i slutten av den trojanske krig og omandlar i grove trekk krigaren Akilles sitt sinne. Illiaden er egentlig ei stor samling dikt som saman utgjer ein lengre tekst.

Det typiske for diktinga til Homer er at han skriv om soger. Store heltar, slag og generelle viktige hendingar. Verka has er nokre av dei første nedskrevne i europeisk litteratur, noke som gjer dei viktige som for å skaffe eit so bredt som mogleg utgangspunkt. Sidan dei var so tidleg skrevne kan vi og anta at fleire av dei seinare verka som har blitt skreve har blitt inspirert av dette.

Likheita mellom den gamle diktinga og nyare heltediktinga er veldig tydeleg i måten dei henviser kjærleik og refererer til slag og hendingar.

Den Greske påvirkninga av moderne skulpturering

Dei greske skulpturane frå antikken blei brukt til å skildre kampar, mytologi og ledarar som styrte over landet.

Skulpturane var for det meste laga av nesten berre marmor eller av bronse. Det som blei favorisert mest av grekarane var selvfølgelig bronse. I dag er det sjeldan at vi ser nokon greske statuar laga i bronsje og vi ser for det meste berre antikke statuar laga av marmor. Det er fordi mange av bronsje skulpturane har blitt erodert bort. Men der er fortsatt nokon skulpturar som overlevd tidens tann og en av dei er statuen : «The Victorious Youth» som den heitar på Engelsk, eller oversatt til norsk: «Den Seirande Ungdom». Statua er avbilda ein gresk atlet som gjer ein contrapposto posering som skal gi statuen ein meir dynamisk og rolig utsjånad.

Noko som var også ganske vanlig i gresk skulpturering var å designe skulpturane som nakne, spesielt mennene. Dette var ofte uvanlig eller ikkje tillat i andre land som egypt og i midtøsten der mannleg nakenheit ikkje var vanleg i kunsten. Dyrkelsen av den mannlige nakenhet er blitt forklart i en aristokratisk krigerkultur, og i den greske praksis å opptre naken i atletiske øvelsar, men dens opprinnelse kan ha sin bakgrunn i å knytte nakenheit
i ein tidligare dyrkelse av andakt og ærefrykt i religiøs, orientalsk kunst.

For mange av dei greske skulpturørane i antikken var målet å få skulpturen sin til å få den perfekte forma, men seinare tidlig på 400-tallet f.Kr., Rundt 480 f.Kr. ville mange av skulpturørarane ha meir naturalisme på statuene. Seinare blei den gamle stivheita som var på mange eldre statuar erstatta med ein meir framståande skjønnheit og ein ny

ledigheit der det høgre kne var lett bøyd, tyngda blei flytta mot venstre og hovudet er lett vendt mot høgre, dette gjorde at statuene blei meir livlege ein mange av dei eldre greske statuene.

Men no har eg snakka nok om den gamle greske skulptør kunsten. No skal eg snakke litt om korleis den gamle greske skulptør kunsten har påvirka den moderne skulptør
kunsten.

Et godt eksempel av påvirkning frå gresk skulpturering er den berømte Vigelands parken som ligg i Oslo sentrum. Alle skulpturane der er utført av ein enkel kunstnar ved nanm Gustav Vigeland.

Mange av hans skulpturar er som oftast nakne eller svært lettkledde, ein kjend skulptur av han er statuen «Sinnataggen» som er laga i bronsje, utførelsen er ganske realistisk, ved at den viser følelsar og dynamik, den har ein naturtro kropp og den er naken. Mykje av dei egenskapane som dei gamle greske skulpturane hadde.

Ein anna skulptur er laga av ein franskmann ved namn Auguste Rodin som heiter grubleren eller tenkaren på norsk. Skulpturen er laga av bronsje, har ein velproposjonert og ein atletisk kropp(«perfekt kropp»), den viser følelser og at personen tenker og den har nakenheit. Også mykje som er felles med den gamle greske skulptureringa.

Teater i den greske antikken

I den greske antikken var teater populært. Teateret vart kalla drama. Dei gamle grekarane hadde både komedie og tragedie, som vi også kjenner frå dagens film og skodespel. I tillegg hadde dei ei form for teater som heiter satyrspel. Mange av stykka dei framførte var dramatiseringar av historier frå gresk mytologi. Det teateret var populært blant befolkninga, og dei hadde opne amfiteater der folk kunne komme å sjå. Det var berre menn som var skodespelarar i stykka, og dei brukte forskjellige masker til kvar av rollene.


Moderne vestleg teater har blitt påverka i stor grad av teateret frå den greske antikken. Ein seier at det greske teateret frå antikken er opprinnelsen til vestleg teater. Ein har i dag mange av dei same handlingsmønstera som dei hadde i det gamle Hellas. Ein bruker også same metodane for å plassere ulike stykke i ulike sjangrar.


Kjelder

· http://en.wikipedia.org/wiki/Theatre
· http://snl.no/Antikkens_greske_teater
· http://no.wikipedia.org/wiki/Teater

Av: Isak, Atbin, Andrés, Elias og Torbjørn